دنياي گياهان 2

بادام زميني با نام علمي Arachis hypogaea بومي آمريكاي جنوبي ، مكزيك و آمريكاي مركزي و از تيره ي حبوبات يا Fabaceae است. گياهي است علفي يك ساله كه تا ارتفاع 50 سانتيمتري رشد ميكند. برگها متقابل و داراي چهار برگچه (دو جفت متقابل) و بدون برگچه ي انتهايي است. اين خصوصيت بادام زميني در معدود گياهان ديگري مثل ميموزا يا گياه حساس ديده ميشود و اغلب قريب به اتفاق گياهان اين تيره برگچه ي انتهايي دارند (مركب فرد). هر برگچه 1 تا 7 سانتيمتر طول و 1 تا 3 سانتيمتر عرض دارد. گلها به طول 2 تا 4 سانتيمتر شكل كلي گلهاي لوبيا را دارند و بر روي متن زرد رنگ آنها رگه هايي به رنگ قرمز ديده ميشود. گلها بالاي سطح زمين بارور ميشوند و بعد از پژمرده شدن ، پايه ي آنها (پديسل) بلند شده به سمت زمين خم ميشود و تخمداني را كه در آينده به ميوه تبديل خواهد شد به عمق چند سانتيمتري زمين مي راند. اين طبيعت گياه بادام زميني براي رشد ميوه ها و نهايتا دانه هاي خوراكي آن به دو دليل كاملا ضروري است يكي اينكه پوسته ي چوبي و چروك خورده ي غلاف در جذب مواد غذايي مشابه ريشه و اختصاصا براي رشد دانه ها نقش دارد و ديگر اينكه براي كامل شدن ميوه شرايط تاريكي در زير زمين الزامي است. به همين خاطر چنانچه به طريقي از ورود ميوه به محيط زير خاك جلوگيري شود ميوه ها به همان صورت ابتدايي و رشد نيافته باقي خواهند ماند. همچنين به همين دليل خاك مناسب رشد بادام زميني حتما بايد خاكي با بافت سبك (لوم شني) و حاوي مواد آلي زياد باشد تا ميوه ها به راحتي به قعر خاك فرستاده شوند. با رشد بذر در داخل ميوه پوشش آن به تدريج از رنگ سفيد به قهوه اي متمايل به قرمز تغيير پيدا ميكند.

بادام زميني براي رشد به پنج ماه آب و هواي گرم و سالانه 500 تا 1000 ميليمتر بارندگي يا معادل آن آب آبياري نياز دارد (يعني شرايطي مشابه آب و هواي حوالي لاهيجان و آستانه اشرفيه كه محل اصلي كاشت بادام زميني در ايران است). غلافها 120 تا 150 روز بعد از كاشت بذر مي رسند. اگر محصول خيلي زود برداشته شود غلافها نارس خواهند بود و اگر دير برداشت شود غلافها از پايه جدا شده و در خاك باقي مي مانند. برداشت بادام زميني در دو مرحله انجام ميشود. ابتدا ماشين برداشت ، برشي درست در زير سطح غلافها در خاك ايجاد ميكند سپس بوته را از خاك بيرون كشيده و مي تكاند. در مرحله بعد بوته ها به صورت وارونه بر روي زمين قرار داده ميشوند تا غلافها از آلودگي دور باشند و در ضمن با اين كار غلافها به تدريج خشك شده و طي 2 تا 3 هفته رطوبت آنها به كمتر از يك سوم رطوبت اوليه شان ميرسد. بعد از اين مدت غلافها از بقيه ي بوته ها جدا ميشوند.

دنياي گياهان 1

بائوباب نام معمولي جنس Adansonia و از تيره ي پنيرك ( Malvaceae ) است كه هشت گونه ي درختي دارد. شش گونه از اين جنس ، بومي ماداگاسكار، يك گونه بومي سرزمين اصلي آفريقا و يك گونه بومي استراليا است و به همين خاطر درخت ملي ماداگاسكار محسوب ميشود. گونه موجود در آفريقا در ماداگاسكار هم ديده ميشود اما بومي اين كشور نيست.

گونه هاي بائوباب تا ارتفاع 30 متر رشد ميكنند و قطر تنه ي آنها به 11 متر ميرسد. نمونه اي در آفريقاي جنوبي بزرگترين نمونه ي زنده ي موجود است كه محيط تنه ي آن 50متر و قطر متوسط آن 15 متر است. بعضي از اين درختان هزاران سال عمر كرده اند و با توجه به اينكه مشابه درختان ديگر حلقه هاي رشد سالانه ندارند با استفاده از زمانيابي كربن راديواكتيو عمر آنها مشخص مي شود. به اين ترتيب نمونه هايي از اين درخت با عمر حدود شش هزار سال نيز يافت شده است. بائوباب در داخل تنه ي بادكرده ي خود تا 120 هزار ليتر آب ذخيره ميكند تا در شرايط خشكي ، تحمل بي آبي سخت را داشته باشد و در چنين شرايطي با خزان برگها ، اتلاف آب را نيز به كمينه ي مقدار خود ميرساند. با ريختن برگها ، شاخه ها شباهت زيادي به ريشه پيدا ميكنند و به همين خاطر بائوباب به « درخت وارونه » نيز معروف است. در افسانه هاي آفريقا چنين آمده است كه بعد از خلقت به هر جانور درختي داده شد تا بكارد و كفتار ، درخت بائوباب را وارونه كاشت!
گونه ي A.digitata در ساخت درختچه هاي تزييني و مينياتوري ژاپني معروف به Bonsai كاربرد دارد. در كشورهايي مثل مالاوي ، زيمبابوه و ساحل عاج برگها معمولا به عنوان سبزي و به صورت تازه و يا پودر خشك مصرف ميشوند. ميوه ها ، ويتامين C بيشتري نسبت به مركبات دارند و ميزان كلسيم شير گاو را افزايش ميدهند.
Rafiki ميمون انسان نماي عاقل و پير در كارتن شيرشاه نيز بر روي يك درخت بائوباب زندگي ميكرد!