برف و شتر دوكوهانه

زماني در گذر صبحگاهي ما از محله ي ارمنستان اردبيل به سمت دبيرستان جهان علوم و در يخبندان طاقت فرساي سپيده دم كه گاهي برودت آن در زمستان به بيش از سي درجه زير صفر ميرسيد كارواني از چند شتر دوكوهانه از كنار ما رد ميشد و من دقايقي مات و مبهوت اين شاهكار خلقت را با ناباوري نگاه ميكردم. در آن سرما، بخار نفس، همراه با بوران برف به قنديلهاي بزرگي بر روي پشمهاي گردن و دستهاي اين حيوان بي مانند تبديل ميشد و با اين وجود آرام و باوقار ، صبورانه راه مي پيمود و بار فراواني را كه به پشت داشت با خود حمل ميكرد.

براي من اينكه شتر يك كوهانه تنها راهور بياباني و كويري است و در عوض شتر دوكوهانه در سردترين نقطه ي ايران باربر عشاير اردبيل و بيله سوار و پارس آباد است بسيار مايه ي تعجب بود و بعدها فهميدم كه زيستگاه اصلي شتر دوكوهانه همين مناطق سردسير ايران است. با گسترش كاربرد اتومبيل در بين عشاير متاسفانه از اهميت اين موجود بي نظير كاسته شد و حتي در خطر انقراض هم قرار گرفت اما اخيرا با تحقيقات خوبي كه در اين زمينه صورت گرفته بر تعداد اين نوع از شتر افزوده شده است. با اجراي طرح انتقال جنين هشت روزه ي شتر دوكوهانه به شتر ماده تك كوهانه كه در ايستگاه تحقيقات جهاد كشاورزي مشگين شهر بعد از هفت سال تحقيق و پژوهش اجرا شده است اخيرا شتر دوكوهانه ي سالمي به نام « به نيا » متولد شده است. از 32 طايفه مغان تنها 7 طايفه به پرورش شتر اشتغال دارند كه به ترتيب بيله سوار، مشكين شهر، اصلاندوز و پارس آباد در جايگاه‌هاي اول تا چهارم پرورش شتر دوكوهانه هستند. هم‌اكنون تعدادي كمتر از يكصد نفر شتر دوكوهانه در استان اردبيل وجود دارد كه حدود ‪ ۵۶‬نفرآن توسط عشاير وبقيه در ايستگاهها و مراكز تحقيقاتي نگهداري مي‌شوند.